نوشتاری در باره ی اهمیت فضاسازی در مدیریت فرهنگی

بسم الله

معمولا بسیاری از ما دغدغه ی کار فرهنگی داریم...وقتی صحبت از وضعیت حجاب ؛ سینما ؛ خانواده یا مدرسه می شود همه ما حرف هایی داریم که همگی نشان از دغدغه و نگرانی ما برای موضوع مهمی به نام فرهنگ دارد. اما معمولا در انجام کارهای فرهنگی یا تصمیماتی که می گیریم ، دچار غفلت یا اشتباه می شویم. میخواهیم درباره ی این صحبت کنیم...

غالبا اشتباهات ما ناشی از ، نداشتن الگو و مبنا برای کار و درست نشناختن مخاطب و ابزارهای فرهنگی است. و دیگر اشتباه بزرگ ما الگوگیری از سیستم تخریب فرهنگی غربی است. با این توجیه که همانطور که فرهنگ ما را مورد هجوم قرار دادند ما نیز به همان شیوه باید در مقابلشان از فرهنگمان دفاع کنیم.

در واقع این مغالطه ای بیش نیست. همانطور که به تفصیل در نوشتاری دیگر توضیح خواهیم داد، اساسا جنس کار فرهنگی ما و تعاریف ما از مخاطب و سیر کارفرهنگی متفاوت است. لذا لازم نیست که در زمین ان ها بازی کنیم.

بلکه خودمان نمونه های و ابزارها و روش های فرهنگی  زیادی در قران واسلام و سیره ی معصومین داریم.

یکی از این ابزارها مدیریت فضای جامعه یا به اصطلاح فضاسازی است.

فضاسازی مانند یک میدان مغناطیسی است که وقتی هست، همه ی براده های آهن را وادار می کند تا در جهت مورد نظر میدان جهت گیری کنند. حال آنکه اگر میدان مغناطیسی نباشد ، تصور کنید که بخواهیم تک تک براده ها را بادست جهت بدهیم. غیر ممکن است!

فضاسازی چیزی است که انسان ها وقتی در معرض آن قرار می گیرند مطابق با هنجار های آن رفتار می کنند . و وقتی از فضا بیرون رفتند ان رفتار ها تمام می شود. مثل فضای حاکم بر جبهه ها ی جنگ در هشت سال دفاع مقدس. یا فضای ماه مبارک رمضان یا فضای مکه در ایام حج. یا فضای حاکم بر حرم های مطهر هرکدام از ائمه ی اطهار

فضاسازی چیزی است که اگر نباشد به قول معروف دلها برای پذیرش معارف مورد نظر امادگی پیدا نمی کند . و اصلا کارکرد فضا و اهمیتش نیز در همین است . فضا به خودی خود ارزش ندارد. بلکه در صورتی که مقدمه ای برای پذیرش آسانتر شناخت های دینی و معرفت الهی واقع شود اهمیت پیدا می کند . و در درچه ای نازلتر فضاسازی با تکرارهای زیاد باعث ایجاد عادت های اخلاقی رفتاری می شود.  و وقتی این در جامعه ای تسری یابد؛ باعث ایجاد عرف ها و هنجارهای جدید مطابق با انچه که ما میخواهیم می شود. پس فضا یا جو مقدمه و ابزار  کارفرهنگی است. و نباید مورد غفلت قرار بگیرد. همانطور که نباید به خودی خود هدف واقع شود...